ความเกิดขึ้นแห่งภพใหม่
ภิกษุทั้งหลาย !
ถ้าบุคคลย่อมคิดถึงสิ่งใดอยู่
ย่อมดำริถึงสิ่งใดอยู่
และย่อมมีจิตฝังลงไปในสิ่งใดอยู่สิ่งนั้นย่อมเป็นอารมณ์
เพื่อการตั้งอยู่แห่งวิญญาณ…
เมื่ออารมณ์มีอยู่
ความตั้งขึ้นเฉพาะแห่งวิญญาณ ย่อมมีเมื่อวิญญาณนั้นตั้งขึ้นเฉพาะ เจริญงอกงามแล้ว
ความเกิดขึ้นแห่งภพใหม่ต่อไป ย่อมมีเมื่อความเกิดขึ้นแห่งภพใหม่ต่อไปมีอยู่
ชาติ ชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกขะ
โทมนัส อุปายาสทั้งหลายจึงเกิดขึ้นครบถ้วนความเกิดขึ้นพร้อมแห่งกองทุกข์ทั้งสิ้นนี้
ย่อมมีด้วยอาการอย่างนี้
ภิกษุทั้งหลาย !
ถ้าบุคคลย่อมไม่คิดถึงสิ่งใด
ย่อมไม่ดำริถึงสิ่งใด
แต่เขายังมีจิตฝังลงไปในสิ่งใดอยู่สิ่งนั้นย่อมเป็นอารมณ์
เพื่อการตั้งอยู่แห่งวิญญาณ…
เมื่ออารมณ์มีอยู่
ความตั้งขึ้นเฉพาะแห่งวิญญาณ ย่อมมีเมื่อวิญญาณนั้นตั้งขึ้นเฉพาะ เจริญงอกงามแล้ว
ความเกิดขึ้นแห่งภพใหม่ต่อไป ย่อมมีเมี่อความเกิดขึ้นแห่งภพใหม่ต่อไปมีอยู่
ชาติ ชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกขะ
โทมนัส อุปายาสทั้งหลายย่อมเกิดขึ้นครบถ้วนความเกิดขึ้นพร้อมแห่งกองทุกข์ทั้งสิ้นนี้
ย่อมมีด้วยอาการอย่างนี้
ภิกษุทั้งหลาย !
ก็ถ้าว่าบุคคล ย่อมไม่คิดถึงสิ่งใดด้วย
ย่อมไม่ดำริถึงสิ่งใดด้วย
และย่อมไม่มีจิตฝังลงไปในสิ่งใดด้วย ในกาลใดในกาลนั้น สิ่งนั้นย่อมไม่เป็นอารมณ์
เพื่อการตั้งอยู่แห่งวิญญาณได้เลย…
เมื่ออารมณ์ไม่มี
ความตั้งขึ้นเฉพาะแห่งวิญญาณ ย่อมไม่มีเมื่อวิญญาณนั้นไม่ตั้งขึ้นเฉพาะ
ไม่เจริญงอกงามแล้ว
ความเกิดขึ้นแห่งภพใหม่ต่อไป ย่อมไม่มีเมื่อความเกิดขึ้นแห่งภพใหม่ต่อไปไม่มี
ชาติ ชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกขะ
โทมนัส อุปายาส ทั้งหลายจึงดับสิ้นความดับลงแห่งกองทุกข์ทั้งสิ้นนี้
ย่อมมีด้วยอาการอย่างนี้ ดังนี้แล
( บาลี – นิทาน. สํ. ๑๖/๗๘/๑๔๕ )
เทียบเคียงพระไตรปิฎกบาลีสยามรัฐ กดที่นี้