วิญญาณ
ภิกษุทั้งหลาย !
ก็ วิญญาณ เป็นอย่างไรเล่า ?ภิกษุทั้งหลาย !
หมู่แห่งวิญญาณทั้งหลายหกหมู่เหล่านี้ คือจักขุวิญญาณ
โสตวิญญาณ
ฆานวิญญาณ
ชิวหาวิญญาณ
กายวิญญาณ
และมโนวิญญาณภิกษุทั้งหลาย !
นี้เรียกว่า วิญญาณ
ความก่อขึ้นพร้อมแห่งวิญญาณ ย่อมมี
เพราะความก่อขึ้นพร้อมแห่งสังขารความดับไม่เหลือแห่งวิญญาณ ย่อมมี
เพราะความดับไม่เหลือแห่งสังขารมรรคอันประกอบด้วย
องค์แปดอันประเสริฐนั่นเองเป็นปฏิปทาให้ถึงซึ่ง
ความดับไม่เหลือแห่งวิญญาณได้แก่สิ่งเหล่านี้ คือ
( สัมมาทิฏฐิ )
ความเห็นชอบ( สัมมาสังกัปปะ )
ความดำริชอบ( สัมมาวาจา )
วาจาชอบ( สัมมากัมมันตะ )
การงานชอบ( สัมมาอาชีวะ )
อาชีวะชอบ( สัมมาวายามะ )
ความเพียรชอบ( สัมมาสติ )
ความระลึกชอบ( สัมมาสมาธิ )
ความตั้งใจมั่นชอบ
( บาลี – นิทาน. สํ. ๑๖/๕๐-๕๑/๘๙ )
เทียบเคียงพระไตรปิฎกบาลีสยามรัฐ กดที่นี้