บุรุษอาชาไนยผู้เจริญสี่จำพวก



ภิกษุทั้งหลาย !
ม้าอาชาไนยตัวเจริญสี่จำพวกนี้ มีปรากฏอยู่ในโลก

สี่จำพวกเป็นไฉน คือ

ม้าอาชาไนยตัวเจริญบางตัวในโลกนี้
พอเห็นเงาปะฏักเข้า
ก็ย่อมสลดถึงความสังเวชว่า

วันนี้นายสารถีผู้ฝึกม้า จักให้เราทำเหตุอะไรหนอ
เราจักตอบแทนแก่เขาอย่างไร

ภิกษุทั้งหลาย !
ม้าอาชาไนยตัวเจริญบางตัวในโลกนี้
แม้เห็นปานนี้ก็มี นี้เป็นม้าอาชาไนยตัวเจริญที่หนึ่ง

มีปรากฏอยู่ในโลก



อีกประการหนึ่ง
ม้าอาชาไนยตัวเจริญบางตัวในโลกนี้
เห็นเงาปะฏักแล้วย่อมไม่สลด
ไม่ถึงความสังเวชเลยทีเดียว

แต่เมื่อถูกแทงด้วยปะฏักที่ขุมขน
จึงสลดถึงความสังเวชว่า

วันนี้นายสารถีผู้ฝึกม้า จักให้เราทำเหตุอะไรหนอ
เราจักตอบแทนแก่เขาอย่างไร

ภิกษุทั้งหลาย !
ม้าอาชาไนยตัวเจริญบางตัวในโลกนี้
แม้เห็นปานนี้ก็มี นี้เป็นม้าอาชาไนยตัวเจริญที่สอง

มีปรากฏอยู่ในโลก



อีกประการหนึ่ง
ม้าอาชาไนยตัวเจริญบางตัวในโลกนี้
เห็นเงาปะฏักแล้วย่อมไม่สลด ไม่ถึงความสังเวช

แม้ถูกแทงด้วยปะฏักที่ขุมขน
ก็ไม่สลด ไม่ถึงความสังเวช

แต่เมื่อถูกแทงด้วยปะฏักถึงผิวหนัง
จึงสลดถึงความสังเวชว่า

วันนี้นายสารถีผู้ฝึกม้า จักให้เราทำเหตุอะไรหนอ
เราจักตอบแทนแก่เขาอย่างไร

ภิกษุทั้งหลาย !
ม้าอาชาไนยตัวเจริญบางตัวในโลกนี้
แม้เห็นปานนี้ก็มี นี้เป็นม้าอาชาไนยตัวเจริญที่สาม

มีปรากฏอยู่ในโลก



อีกประการหนึ่ง
ม้าอาชาไนยตัวเจริญบางตัวในโลกนี้
เห็นเงาปะฏักก็ไม่สลด ไม่ถึงความสังเวช

แม้ถูกแทงด้วยปะฏักที่ขุมขน
ก็ไม่สลด ไม่ถึงความสังเวช

แม้ถูกแทงด้วยปะฏักถึงผิวหนัง
ก็ไม่สลด ไม่ถึงความสังเวช

แต่เมื่อถูกแทงด้วยปะฏักถึงกระดูก
จึงสังเวชถึงความสลดว่า

วันนี้นายสารถีผู้ฝึกม้า จักให้เราทำเหตุอะไรหนอ
เราจักตอบแทนแก่เขาอย่างไร

ภิกษุทั้งหลาย !
ม้าอาชาไนยตัวเจริญบางตัวในโลกนี้
แม้เห็นปานนี้ก็มี นี้เป็นม้าอาชาไนยตัวเจริญที่สี่

มีปรากฏอยู่ในโลก

ภิกษุทั้งหลาย !
ม้าอาชาไนยตัวเจริญสี่จำพวกนี้แล

มีปรากฏอยู่ในโลก



ภิกษุทั้งหลาย !
บุรุษอาชาไนยผู้เจริญสี่จำพวก
มีปรากฏอยู่ในโลก ฉันนั้นเหมือนกัน

สี่จำพวกเป็นไฉน คือ

บุรุษอาชาไนยผู้เจริญบางคนในโลกนี้
ได้ฟังว่าในบ้านหรือในนิคมโน้น
มีหญิงหรือชายถึงความทุกข์ หรือทำกาลกิริยา
เขาย่อมสลดถึงความสังเวช

เพราะเหตุนั้นเป็นผู้สลดแล้ว
เริ่มตั้งความเพียรไว้โดยแยบคาย มีใจเด็ดเดี่ยว
ย่อมกระทำให้แจ้งซึ่งปรมสัจจะด้วยนามกาย
และเห็นแจ้งแทงตลอดด้วยปัญญา

ม้าอาชาไนยตัวเจริญ พอเห็นเงาปะฏัก
ย่อมสลดถึงความสังเวช แม้ฉันใด
เรากล่าวบุรุษอาชาไนยผู้เจริญนี้ เปรียบฉันนั้น

ภิกษุทั้งหลาย !
บุรุษอาชาไนยผู้เจริญบางคนในโลกนี้
แม้เห็นปานนี้ก็มี นี้เป็นบุรุษอาชาไนยผู้เจริญที่หนึ่ง

มีปรากฏอยู่ในโลก



อีกประการหนึ่ง
บุรุษอาชาไนยผู้เจริญบางคนในโลกนี้
ไม่ได้ฟังว่าในบ้านหรือในนิคมโน้น
มีหญิงหรือชายถึงความทุกข์ หรือทำกาลกิริยา

แต่เขาเห็นหญิงหรือชาย
ผู้ถึงความทุกข์ หรือทำกาลกิริยาเอง
เขาจึงสลดถึงความสังเวช

เพราะเหตุนั้นเป็นผู้สลดแล้ว
เริ่มตั้งความเพียรไว้โดยแยบคาย มีใจเด็ดเดี่ยว
ย่อมกระทำให้แจ้งซึ่งปรมสัจจะด้วยนามกาย
และเห็นแจ้งแทงตลอดด้วยปัญญา

ม้าอาชาไนยตัวเจริญ ถูกแทงด้วยปะฏักที่ขุมขน
ย่อมสลดถึงความสังเวช แม้ฉันใด
เรากล่าวบุรุษอาชาไนยผู้เจริญนี้ เปรียบฉันนั้น

ภิกษุทั้งหลาย !
บุรุษอาชาไนยผู้เจริญบางคนในโลกนี้
แม้เห็นปานนี้ก็มี นี้เป็นบุรุษอาชาไนยผู้เจริญที่สอง

มีปรากฏอยู่ในโลก



อีกประการหนึ่ง
บุรุษอาชาไนยผู้เจริญบางคนในโลกนี้
ไม่ได้ฟังว่าในบ้านหรือในนิคมโน้น
มีหญิงหรือชายถึงความทุกข์ หรือทำกาลกิริยา

และไม่ได้เห็นหญิงหรือชาย
ผู้ถึงความทุกข์ หรือทำกาลกิริยาเอง

แต่ญาติหรือสายโลหิตของเขา
ถึงความทุกข์ หรือทำกาลกิริยา
เขาจึงสลดถึงความสังเวช

เพราะเหตุนั้นเป็นผู้สลดแล้ว
เริ่มตั้งความเพียรไว้โดยแยบคาย มีใจเด็ดเดี่ยว
ย่อมกระทำให้แจ้งซึ่งปรมสัจจะด้วยนามกาย
และเห็นแจ้งแทงตลอดด้วยปัญญา

ม้าอาชาไนยตัวเจริญ ถูกแทงด้วยปะฏักถึงผิวหนัง
จึงสลดถึงความสังเวช แม้ฉันใด
เรากล่าวบุรุษอาชาไนยผู้เจริญนี้ เปรียบฉันนั้น

ภิกษุทั้งหลาย !
บุรุษอาชาไนยผู้เจริญบางคนในโลกนี้
แม้เห็นปานนี้ก็มี นี้เป็นบุรุษอาชาไนยผู้เจริญที่สาม

มีปรากฏอยู่ในโลก



อีกประการหนึ่ง
บุรุษอาชาไนยผู้เจริญบางคนในโลกนี้
ไม่ได้ฟังว่าในบ้านหรือในนิคมโน้น
มีหญิงหรือชายถึงความทุกข์ หรือทำกาลกิริยา

และไม่ได้เห็นหญิงหรือชาย
ผู้ถึงความทุกข์ หรือทำกาลกิริยาเอง

ทั้งญาติหรือสายโลหิตของเขา
ก็ไม่ถึงทุกข์ หรือทำกาลกิริยา

แต่เขาเองทีเดียว อันทุกขเวทนา
เป็นไปทางสรีระกล้าแข็งเผ็ดร้อน
ไม่น่ายินดี ไม่น่าพอใจ
แทบจะนำชีวิตไปเสียถูกต้องแล้ว
เขาจึงสลดถึงความสังเวช

เพราะเหตุนั้นเป็นผู้สลดแล้ว
เริ่มตั้งความเพียรไว้โดยแยบคาย มีใจเด็ดเดี่ยว
ย่อมกระทำให้แจ้งซึ่งปรมสัจจะด้วยนามกาย
และเห็นแจ้งแทงตลอดด้วยปัญญา

ม้าอาชาไนยตัวเจริญ ถูกแทงด้วยปะฏักถึงกระดูก
จึงสลดถึงความสังเวช แม้ฉันใด
เรากล่าวบุรุษอาชาไนยผู้เจริญนี้ เปรียบฉันนั้น

ภิกษุทั้งหลาย !
บุรุษอาชาไนยผู้เจริญบางคนในโลกนี้
แม้เห็นปานนี้ก็มี นี้เป็นบุรุษอาชาไนยผู้เจริญที่สี่

มีปรากฏอยู่ในโลก

ภิกษุทั้งหลาย !
บุรุษอาชาไนยผู้เจริญสี่จำพวกนี้แล

มีปรากฏอยู่ในโลก


( บาลี – จตุกฺก. อํ. ๒๑/๑๕๓-๑๕๖/๑๑๓ )
เทียบเคียงพระไตรปิฎกบาลีสยามรัฐ กดที่นี้


Create by buddha-quote.com