อบรมจิตเสมอด้วยธาตุห้า
ดูกรราหุล !
เธอจงเจริญภาวนาเสมอด้วยแผ่นดินเถิด
เพราะเมื่อเธอเจริญภาวนาเสมอด้วยแผ่นดินอยู่
ผัสสะอันเป็นที่ชอบใจและไม่ชอบใจ
ที่เกิดขึ้นแล้ว จักไม่ครอบงำจิตได้ดูกรราหุล !
เปรียบเหมือนคนทั้งหลาย
ทิ้งของสะอาดบ้าง ไม่สะอาดบ้าง
คูถบ้าง มูตรบ้าง น้ำลายบ้าง
น้ำหนองบ้าง เลือดบ้าง ลงที่แผ่นดินแผ่นดินจะอึดอัดหรือระอา
หรือเกลียดของนั้นก็หาไม่ ฉันใดเธอจงเจริญภาวนาเสมอด้วยแผ่นดิน ฉันนั้นแล
เพราะเมื่อเธอเจริญภาวนาเสมอด้วยแผ่นดินอยู่
ผัสสะอันเป็นที่ชอบใจและไม่ชอบใจ
ที่เกิดขึ้นแล้ว จักไม่ครอบงำจิตได้
ดูกรราหุล !
เธอจงเจริญภาวนาเสมอด้วยน้ำเถิด
เพราะเมื่อเธอเจริญภาวนาเสมอด้วยน้ำอยู่
ผัสสะอันเป็นที่ชอบใจและไม่ชอบใจ
ที่เกิดขึ้นแล้ว จักไม่ครอบงำจิตได้ดูกรราหุล !
เปรียบเหมือนคนทั้งหลาย
ล้างของสะอาดบ้าง ของไม่สะอาดบ้าง
คูถบ้าง มูตรบ้าง น้ำลายบ้าง
น้ำหนองบ้าง เลือดบ้าง ลงในน้ำน้ำจะอึดอัดหรือระอา
หรือเกลียดของนั้นก็หาไม่ ฉันใดเธอจงเจริญภาวนาเสมอด้วยน้ำ ฉันนั้นแล
เพราะเมื่อเธอเจริญภาวนาเสมอด้วยน้ำอยู่
ผัสสะอันเป็นที่ชอบใจและไม่ชอบใจ
ที่เกิดขึ้นแล้ว จักไม่ครอบงำจิตได้
ดูกรราหุล !
เธอจงเจริญภาวนาเสมอด้วยไฟเถิด
เพราะเมื่อเธอเจริญภาวนาเสมอด้วยไฟอยู่
ผัสสะอันเป็นที่ชอบใจและไม่ชอบใจ
ที่เกิดขึ้นแล้ว จักไม่ครอบงำจิตได้ดูกรราหุล !
เปรียบเหมือนไฟ
ที่เผาของสะอาดบ้าง ของไม่สะอาดบ้าง
คูถบ้าง มูตรบ้าง น้ำลายบ้าง
น้ำหนองบ้าง เลือดบ้างไฟจะอึดอัดหรือระอา
หรือเกลียดของนั้นก็หาไม่ ฉันใดเธอจงเจริญภาวนาเสมอด้วยไฟ ฉันนั้นแล
เพราะเมื่อเธอเจริญภาวนาเสมอด้วยไฟอยู่
ผัสสะอันเป็นที่ชอบใจและไม่ชอบใจ
ที่เกิดขึ้นแล้ว จักไม่ครอบงำจิตได้
ดูกรราหุล !
เธอจงเจริญภาวนาเสมอด้วยลมเถิด
เพราะเมื่อเธอเจริญภาวนาเสมอด้วยลมอยู่
ผัสสะอันเป็นที่ชอบใจและไม่ชอบใจ
ที่เกิดขึ้นแล้ว จักไม่ครอบงำจิตของเธอได้ดูกรราหุล !
เปรียบเหมือนลม
ย่อมพัดต้องของสะอาดบ้าง ของไม่สะอาดบ้าง
คูถบ้าง มูตรบ้าง น้ำลายบ้าง
น้ำหนองบ้าง เลือดบ้างลมจะอึดอัดหรือระอา
หรือเกลียดของนั้นก็หาไม่ ฉันใดเธอจงเจริญภาวนาเสมอด้วยลม ฉันนั้น
เพราะเมื่อเธอเจริญภาวนาเสมอด้วยลมอยู่
ผัสสะอันเป็นที่ชอบใจและไม่ชอบใจ
ที่เกิดขึ้นแล้ว จักไม่ครอบงำจิตได้
ดูกรราหุล !
เธอจงเจริญภาวนาเสมอด้วยอากาศเถิด
เพราะเมื่อเธอเจริญภาวนาเสมอด้วยอากาศอยู่
ผัสสะอันเป็นที่ชอบใจและไม่ชอบใจ
ที่เกิดขึ้นแล้ว จักไม่ครอบงำจิตได้ดูกรราหุล !
เปรียบเหมือนอากาศไม่ตั้งอยู่ในที่ไหน ๆ ฉันใดเธอจงเจริญภาวนาเสมอด้วยอากาศ ฉันนั้นแล
เพราะเมื่อเธอเจริญภาวนาเสมอด้วยอากาศอยู่
ผัสสะอันเป็นที่ชอบใจและไม่ชอบใจ
ที่เกิดขึ้นแล้ว จักไม่ครอบงำจิตได้
( บาลี – ม. ม. ๑๓/๑๓๘-๑๔๐/๑๔๐-๑๔๔ )
เทียบเคียงพระไตรปิฎกบาลีสยามรัฐ กดที่นี้