สัตว์ส่วนน้อย สัตว์ส่วนมาก
ภิกษุทั้งหลาย
เปรียบเหมือนสวนที่น่ารื่นรมย์
ป่าที่น่ารื่นรมย์ ภูมิประเทศที่น่ารื่นรมย์
สระโบกขรณีที่น่ารื่นรมย์ในชมพูทวีปนี้
มีเพียงเล็กน้อยส่วนสถานที่อันเป็นที่ดอน เป็นที่ลุ่ม เป็นลำน้ำ
เป็นที่มีตอและหนาม เป็นภูเขาสูงชันขรุขระ
มีจำนวนมากกว่า
ภิกษุทั้งหลาย
ฉันใดก็ฉันนั้นสัตว์ที่เกิดบนบก
มีจำนวนน้อยส่วนสัตว์ที่เกิดในน้ำ
มีจำนวนมากกว่าโดยแท้
ภิกษุทั้งหลาย
ฉันใดก็ฉันนั้นสัตว์ที่กลับมาเกิดในมนุษย์
มีจำนวนน้อยส่วนสัตว์ที่กลับมาเกิด
ในกำเนิดอื่นนอกจากมนุษย์
มีจำนวนมากกว่าโดยแท้
ภิกษุทั้งหลาย
ฉันใดก็ฉันนั้นสัตว์ที่เกิดในมัชฌิมชนบท
มีจำนวนน้อยส่วนสัตว์ที่เกิดในปัจจันตชนบท
ในพวกชาวมิลักขะที่โง่เขลา
มีจำนวนมากกว่าโดยแท้
ภิกษุทั้งหลาย
ฉันใดก็ฉันนั้นสัตว์ที่มีปัญญา ไม่โง่เง่า ไม่เงอะงะ
สามารถที่จะรู้เนื้อความแห่งคำที่เป็นสุภาษิต
และเนื้อความแห่งคำที่เป็นทุพภาษิตได้
มีจำนวนน้อยส่วนสัตว์ที่เขลา โง่เง่า เงอะงะ
ไม่สามารถที่จะรู้เนื้อความแห่งคำที่เป็นสุภาษิต
และเนื้อความคำที่เป็นทุพภาษิตได้
มีจำนวนมากกว่าโดยแท้
ภิกษุทั้งหลาย
ฉันใดก็ฉันนั้นสัตว์ที่ประกอบด้วยปัญญา
จักษุอย่างประเสริฐ
มีจำนวนน้อยส่วนสัตว์ที่ตกอยู่ในอวิชชา
มีความลุ่มหลง
มีจำนวนมากกว่าโดยแท้
ภิกษุทั้งหลาย
ฉันใดก็ฉันนั้นสัตว์ที่ได้เห็นตถาคต
มีจำนวนน้อยส่วนสัตว์ที่ไม่ได้เห็นตถาคต
มีจำนวนมากกว่าโดยแท้
ภิกษุทั้งหลาย
ฉันใดก็ฉันนั้นสัตว์ที่ได้ฟังธรรมวินัย
ที่ตถาคตประกาศแล้ว
มีจำนวนน้อยส่วนสัตว์ที่ไม่ได้ฟังธรรมวินัย
ที่ตถาคตประกาศแล้ว
มีจำนวนมากกว่าโดยแท้
ภิกษุทั้งหลาย
ฉันใดก็ฉันนั้นสัตว์ที่ได้ฟังธรรมแล้วทรงจำไว้ได้
มีจำนวนน้อยส่วนสัตว์ที่ได้ฟังธรรมแล้วทรงจำไว้ไม่ได้
มีจำนวนมากกว่าโดยแท้
ภิกษุทั้งหลาย
ฉันใดก็ฉันนั้นสัตว์ที่ใคร่ครวญเนื้อความแห่งธรรม
ที่ตนทรงจำไว้ได้
มีจำนวนน้อยส่วนสัตว์ที่ไม่ใคร่ครวญเนื้อความแห่งธรรม
ที่ตนทรงจำไว้ได้
มีจำนวนมากกว่าโดยแท้
ภิกษุทั้งหลาย
ฉันใดก็ฉันนั้นสัตว์ที่รู้ทั่วถึงอรรถ รู้ทั่วถึงธรรมแล้ว
ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม
มีจำนวนน้อยส่วนสัตว์ที่รู้ทั่วถึงอรรถ รู้ทั่วถึงธรรมแล้ว
ไม่ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม
มีจำนวนมากกว่าโดยแท้
ภิกษุทั้งหลาย
ฉันใดก็ฉันนั้นสัตว์ที่เกิดความสังเวชสลดใจ
ในฐานะเป็นที่ตั้งแห่งความสังเวชสลดใจ
มีจำนวนน้อยส่วนสัตว์ที่ไม่เกิดความสังเวชสลดใจ
ในฐานะเป็นที่ตั้งแห่งความสังเวชสลดใจ
มีจำนวนมากกว่าโดยแท้
ภิกษุทั้งหลาย
ฉันใดก็ฉันนั้นสัตว์ที่เกิดความสังเวชสลดใจแล้ว
เริ่มตั้งความเพียรโดยแยบคาย
มีจำนวนน้อยส่วนสัตว์ที่เกิดความสังเวชสลดใจแล้ว
ไม่เริ่มตั้งความเพียรโดยแยบคาย
มีจำนวนมากกว่าโดยแท้
ภิกษุทั้งหลาย
ฉันใดก็ฉันนั้นสัตว์ที่กระทำโวสสัคคารมณ์
แล้วได้สมาธิ ได้เอกัคคตาจิต
มีจำนวนน้อยส่วนสัตว์ที่กระทำโวสสัคคารมณ์
แล้วไม่ได้สมาธิ ไม่ได้เอกัคคตาจิต
มีจำนวนมากกว่าโดยแท้
ภิกษุทั้งหลาย
ฉันใดก็ฉันนั้นสัตว์ที่ได้ข้าวอันเลิศและรสอันเลิศ
มีจำนวนน้อยส่วนสัตว์ที่ไม่ได้ข้าวอันเลิศและรสอันเลิศ
ยังอัตภาพให้เป็นไปด้วยการแสวงหา
ด้วยอาหารที่ใส่กระเบื้องมา
มีจำนวนมากกว่าโดยแท้
ภิกษุทั้งหลาย
ฉันใดก็ฉันนั้นสัตว์ที่ได้
อรรถรส ธรรมรส วิมุตติรส
มีจำนวนน้อยส่วนสัตว์ที่ไม่ได้อรรถรส
ไม่ได้ธรรมรส ไม่ได้วิมุติรส
มีจำนวนมากกว่าโดยแท้
ภิกษุทั้งหลาย
เพราะฉะนั้นแหละเธอทั้งหลายพึงศึกษาอย่างนี้ว่า
เราจักเป็นผู้
ได้อรรถรส
ได้ธรรมรส
ได้วิมุตติรสภิกษุทั้งหลาย
เธอทั้งหลายพึงศึกษาอย่างนี้แล
( บาลี – เอก. อํ. ๒๐/๔๖-๔๘/๒๐๕ )
เทียบเคียงพระไตรปิฎกบาลีสยามรัฐ กดที่นี้