น้ำตาที่เคยหลั่งไหล
ภิกษุทั้งหลาย !
สงสารนี้กำหนดที่สุดเบื้องต้นเบื้องปลายไม่ได้เมื่อเหล่าสัตว์
ผู้มีอวิชชาเป็นเครื่องกั้น มีตัณหาเป็นเครื่องผูก
ท่องเที่ยวไปมาอยู่ ที่สุดเบื้องต้นย่อมไม่ปรากฏ…
เธอทั้งหลาย
จะสำคัญความข้อนั้นเป็นอย่างไร ?น้ำตาที่หลั่งไหลของพวกเธอ
ผู้ท่องเที่ยวไปมา คร่ำครวญร้องไห้อยู่เพราะประสบสิ่งที่ไม่พอใจ
เพราะพลัดพรากจากสิ่งที่พอใจ
โดยกาลนานนี้กับนํ้าในมหาสมุทรทั้งสี่สิ่งไหนจะมากกว่ากัน ?
…
ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ !
พวกข้าพระองค์ย่อมทราบธรรม
ตามที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดงแล้วว่านํ้าตาที่หลั่งไหลออกของพวกข้าพระองค์
ผู้ท่องเที่ยวไปมา ครํ่าครวญร้องไห้อยู่เพราะการประสบสิ่งที่ไม่พอใจ
เพราะการพลัดพรากจากสิ่งที่พอใจ
โดยกาลนานนี้แหละมากกว่า
ส่วนนํ้าในมหาสมุทรทั้งสี่ ไม่มากกว่าเลย…
ภิกษุทั้งหลาย !
พวกเธอทราบธรรมที่เราแสดงแล้วอย่างนี้ถูกแล้ว
น้ำตาที่หลั่งไหลออกของพวกเธอ
ผู้ท่องเที่ยวไปมา ครํ่าครวญร้องไห้อยู่เพราะการประสบสิ่งที่ไม่พอใจ
เพราะการพลัดพรากจากสิ่งที่พอใจ
โดยกาลนานนี้แหละมากกว่า
ส่วนนํ้าในมหาสมุทรทั้งสี่ ไม่มากกว่าเลย
พวกเธอได้ประสบ
มรณกรรมของมารดาตลอดกาลนานน้ำตาที่หลั่งไหลออกของพวกเธอ
ผู้ประสบมรณกรรมของมารดา
ครํ่าครวญร้องไห้อยู่เพราะการประสบสิ่งที่ไม่พอใจ
เพราะการพลัดพรากจากสิ่งที่พอใจ
นั่นแหละมากกว่าส่วนน้ำในมหาสมุทรทั้งสี่ ไม่มากกว่าเลย
พวกเธอได้ประสบ
มรณกรรมของบิดาตลอดกาลนานน้ำตาที่หลั่งไหลออกของพวกเธอ
ผู้ประสบมรณกรรมของบิดา
ครํ่าครวญร้องไห้อยู่เพราะการประสบสิ่งที่ไม่พอใจ
เพราะการพลัดพรากจากสิ่งที่พอใจ
นั่นแหละมากกว่าส่วนน้ำในมหาสมุทรทั้งสี่ ไม่มากกว่าเลย
พวกเธอได้ประสบ
มรณกรรมของพี่ชายน้องชายตลอดกาลนานน้ำตาที่หลั่งไหลออกของพวกเธอ
ผู้ประสบมรณกรรมของพี่ชายน้องชาย
ครํ่าครวญร้องไห้อยู่เพราะการประสบสิ่งที่ไม่พอใจ
เพราะการพลัดพรากจากสิ่งที่พอใจ
นั่นแหละมากกว่าส่วนน้ำในมหาสมุทรทั้งสี่ ไม่มากกว่าเลย
พวกเธอได้ประสบ
มรณกรรมของพี่หญิงน้องหญิงตลอดกาลนานน้ำตาที่หลั่งไหลออกของพวกเธอ
ผู้ประสบมรณกรรมของพี่หญิงน้องหญิง
ครํ่าครวญร้องไห้อยู่เพราะการประสบสิ่งที่ไม่พอใจ
เพราะการพลัดพรากจากสิ่งที่พอใจ
นั่นแหละมากกว่าส่วนน้ำในมหาสมุทรทั้งสี่ ไม่มากกว่าเลย
พวกเธอได้ประสบ
มรณกรรมของบุตรตลอดกาลนานน้ำตาที่หลั่งไหลออกของพวกเธอ
ผู้ประสบมรณกรรมของบุตร
ครํ่าครวญร้องไห้อยู่เพราะการประสบสิ่งที่ไม่พอใจ
เพราะการพลัดพรากจากสิ่งที่พอใจ
นั่นแหละมากกว่าส่วนน้ำในมหาสมุทรทั้งสี่ ไม่มากกว่าเลย
พวกเธอได้ประสบ
มรณกรรมของธิดาตลอดกาลนานน้ำตาที่หลั่งไหลออกของพวกเธอ
ผู้ประสบมรณกรรมของธิดา
ครํ่าครวญร้องไห้อยู่เพราะการประสบสิ่งที่ไม่พอใจ
เพราะการพลัดพรากจากสิ่งที่พอใจ
นั่นแหละมากกว่าส่วนน้ำในมหาสมุทรทั้งสี่ ไม่มากกว่าเลย
พวกเธอได้ประสบ
ความเสื่อมแห่งญาติตลอดกาลนานน้ำตาที่หลั่งไหลออกของพวกเธอ
ผู้ประสบความเสื่อมแห่งญาติ
ครํ่าครวญร้องไห้อยู่เพราะการประสบสิ่งที่ไม่พอใจ
เพราะการพลัดพรากจากสิ่งที่พอใจ
นั่นแหละมากกว่าส่วนน้ำในมหาสมุทรทั้งสี่ ไม่มากกว่าเลย
พวกเธอได้ประสบ
ความเสื่อมแห่งโภคะตลอดกาลนานน้ำตาที่หลั่งไหลออกของพวกเธอ
ผู้ประสบความเสื่อมแห่งโภคะ
ครํ่าครวญร้องไห้อยู่เพราะการประสบสิ่งที่ไม่พอใจ
เพราะการพลัดพรากจากสิ่งที่พอใจ
นั่นแหละมากกว่าส่วนน้ำในมหาสมุทรทั้งสี่ ไม่มากกว่าเลย
พวกเธอได้ประสบ
ความเสื่อมเพราะโรคตลอดกาลนานน้ำตาที่หลั่งไหลออกของพวกเธอ
ผู้ประสบความเสื่อมเพราะโรค
ครํ่าครวญร้องไห้อยู่เพราะการประสบสิ่งที่ไม่พอใจ
เพราะการพลัดพรากจากสิ่งที่พอใจ
นั่นแหละมากกว่าส่วนน้ำในมหาสมุทรทั้งสี่ ไม่มากกว่าเลย
ข้อนั้นเพราะเหตุไรเล่า ?เพราะเหตุว่า
สงสารนี้กำหนดที่สุดเบื้องต้นเบื้องปลายไม่ได้เมื่อเหล่าสัตว์
ผู้มีอวิชชาเป็นเครื่องกั้น มีตัณหาเป็นเครื่องผูก
ท่องเที่ยวไปมาอยู่ ที่สุดเบื้องต้นย่อมไม่ปรากฏสัตว์เหล่านั้นได้เสวยทุกข์
ความเผ็ดร้อน ความพินาศ
ได้เพิ่มพูนปฐพีที่เป็นป่าช้าตลอดกาลนาน…
ภิกษุทั้งหลาย !
ด้วยเหตุเพียงเท่านี้ก็พอแล้ว
เพื่อจะเบื่อหน่ายในสังขารทั้งปวงพอแล้ว
เพื่อจะคลายกำหนัดพอแล้ว
เพื่อจะหลุดพ้น ดังนี้
( บาลี – นิทาน. สํ. ๑๖/๒๑๓-๒๑๔/๔๒๕-๔๒๖ )
เทียบเคียงพระไตรปิฎกบาลีสยามรัฐ กดที่นี้